icon_gotop
18+
autorisation
Войти | Регистрация
Якутское время
15:05
Пятница, 27 Июня
Курсы валют
сегоднязавтра
91.74 91.06
78.39 78.20
Рекламный баннер 990x90px top

Кыайыы уонна Нам улууһа тэриллибитэ 95 сылларыгар аналлаах «Кыайыы кынаттан, өрөгөй үктэллэн, туналыйар туонам – Эҥсиэлим хочото

11:07 24.06.2025 16+
Кыайыы уонна Нам улууһа тэриллибитэ 95 сылларыгар аналлаах «Кыайыы кынаттан, өрөгөй үктэллэн, туналыйар туонам – Эҥсиэлим хочото!» үбүлүөйдээх ыһыах иитинэн «Аан түһүлгэҕэ дьоһун кэпсэтии» төгүрүк остуол ыытылынна.

“Нам улууһа” МО баһылыга Юрий Слепцов көҕүлээһининэн ыытыллар улуус инники сайдыытын суолун торумнуур сүбэ тутар тэрээһиҥҥэ кыттыыны ыллылар: Россия наукаларын академиятын Сибиирдээҕи салаатын гуманитарнай чинчийии уонна хотугулуу аҕыйах ахсааннаах омуктар проблемаларын институтун дириэктэрэ, история билимин доктора, доцент Сардана Ильинична Боякова; Россия наукаларын академиятын Сибиирдээҕи салаатын гуманитарнай институтун история салаатын сэбиэдиссэйин салайааччытын эбээһинэһин толорооччу, доцент, история билимин кандидата Антонов Егор Петрович; Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ, история билимин хандьыдаата Пантелеймон Пантелеймонович Петров;

Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна, наукалар академияларын чинчийэр инженера Павлов Иннокентий Семенович; Арктикатааҕы государственнай культура уонна искусство институтун информатика кафедратын доцена, педагогика билимин кандидата, «Эҥсиэли» хочотун культурнай кодун оҥорор бөлөх чилиэнэ Готовцева Ольга Герасимовна; СР Бырабыыталыстыбатын уонна Баһылыгын дьаһалтатын олохтоох бэйэни салайыныыга Департаменын салайааччыта Иван Попов, Ил Түмэн тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ, норуот дьокутаата Александр Атласов, Ил Түмэн депутата Эдгар Константинов, Дьокуускайга “Нам улууһа” общественнай түмсүү салайааччыта Николай Соловьев, улуус тыа сирин түөлбэлэрин баһылыктара, депутаттар, түмэллэр үлэһиттэрэ, история учууталлара. Төгүрүк остуолу Нам улууһун депутаттарын сэбиэтин бэрэсэдээтэлэ Алексей Винокуров иилээн-саҕалаан салайда.

Тэрээһини улуус баһылыга Юрий Слепцов киирии тылынан аста. Юрий Слепцов Нам улууһа тэриллибитэ 95 сыллаах үбүлүөйүнэн ыытыллар ыһыахха улахан суолталаах боппуруоска – Саха сирин сайдыытын бары быһаарыылаах кэрдиис кэмнэригэр Аан улууһунан буолбут Наммыт улууһун инникитин түстүүр сүбэ тэрээһиҥҥэ - санаа атастаһар сыаллаах кэпсэтии тэриллэрин бэлиэтээн эттэ.

Юрий Слепцов: “2032 сылга Саха сирэ Россия судаарыстыбатын састаабыгар киирбитэ 400 сылын бэлиэтиэхпит. Онуоха бэлэмнэнии үлэлэр саҕаланнылар.
Нам улууһун историята Саха сирин Государственноһын сайдыытын кэрдиис кэмнэрин кытта ыкса сибээстээҕинэн киэн туттабыт уонна бу чахчылары үйэтитэр, үүнэр көлүөнэбитигэр тиэрдэр ытык иэспит буолар.
Бастакынан, 1632 с. Петр Бекетов баһылыктаах нуучча хаһаахтара Саха сиригэр Ленанан бастаан устан кэлиилэригэр Намҥа Мымах кинээс кэскиллээхтик толкуйдаан, кэлии нууччаларга эйэлээхтик сыһыаннаһан, бэйэтин сиригэр-уотугар остуруогу тутталларыгар көҥүлүн биэрбитэ, эйэ-дэмнээхтик бииргэ олорор санааны тутуспута. Онон Саха сирэ нуучча судаарыстыбатыгар холбоһуутугар Нам улууһун олохтоохторо Мымах тойон салалтатынан бастакы олугу уурбуттара.
Иккиһинэн, киэн туттар биир дойдулаахпыт, уһулуччулаах государственнай уонна политическай деятель Максим Кирович Аммосов 1922 сыллаахха Саха Республикатын төрүттээбитэ, Саха сирин автономиятын сайдыытыгар ааны бастакынан аспыта. Бүгүҥҥү бэлиэ түгэҥҥэ Максим Аммосов эмиэ маҥнайгынан Россияны кытта бииргэ үлэлээһиҥҥэ ааны аһан, Москваҕа Саха сириттэн бастакы бастайааннай бэрэстэбиитэл быһыытынан таһаарыылаахтык үлэлээбитин бэлиэтиэхпин баҕарабын.
Үсүһүнэн, биллиилээх государственнай уонна политическай деятель Илья Егорович Винокуров Сахабыт сирин сайдыытын бары салааларыгар улахан кылаатын киллэрбит салайааччыбыт буолар. Илья Егорович 1941-1945 сс. Аҕа Дойду Улуу сэриитигэр сахатын норуотун хоргуйууттан быыһаан, омук быһыытынан сүппэккэ, сайдарыгар ааны аспыт, улахан кылаатын киллэрбит үтүөлээх. Ытыгылыыр өбүгэлэрбит Нам оҕонньор уонна Мымах кинээс, улуу убайдарбыт Максим Кирович Аммосов уонна Илья Егорович Винокуров кэскиллээх санааларын, киэҥ толкуйдарын салгыыр аныгы үйэ биллиилээх политиктарынан, Сахабыт сирин сайдыытын түстээбит Нам улууһуттан төрөөн-үөскээн тахсыбыт чаҕылхай дьоммут Егор Михайлович Ларионов, Ньургун Семенович Тимофеев уонна билигин Ил Түмэн бэрэссэдээтэлинэн үлэлии-хамныы сылдьар чаҕылхай уолбут Алексей Ильич Еремеев буолалларынан биһиги киэн туттабыт.
Мин бүгүн Нам улууһа Саха сирин историятыгар Аан улуус быһыытынан сайдыы сирэ, историческай өйдөбүнньүк, буоларын, Эҥсиэли хочотун сэлиэнньэлэрин культурнай сыаннастарын быһаарыы, ытык сирдэрин үйэтитии, улуус уратытын, интеллектуальнай сыаннаһын курдук боппуруостарга санаа атастаһыытыгар барыгытын көхтөөхтүк кыттаргытыгар ыҥырабын”.

Сардана Ильинична Боякова Россия наукаларын академиятын Сибиирдээҕи салаатын гуманитарнай чинчийии уонна хотугулуу аҕыйах ахсааннаах омуктар проблемаларын института 2023 сыллаахха Республикаҕа бастакынан Нам улууһун кытта бииргэ үлэлээһин сөбүлэҥин түһэрсэн история, этнология, фольклор, топонимика эйгэлэригэр чинчийэр, Намтан төрүттээх улуу дьоммут ыыппыт үлэлэрин үөрэтии ыытылларын билиһиннэрдэ.

Егор Антонов Нам улууһун былыргытын, археологиятын үөрэтиини, Нам улууһун туһунан тахсыбыт кинигэлэри, Мымах кинээскэ анаммыт научнай-практическай конференциялар түмүктэрин сырдатта. Максим Кирович Аммосов үлэтин-хамнаһын туһунан тахсыбыт хомуурунньуктары, научнай экспедициялар үлэлэрин түмүктэрин, Максим Аммосов соратнига, биир дойдулааҕа биллиилэх государственнай уонна политическай деятель Илья Николаевич Прядезников туһунан кинигэ бэлэмнэнэрин, Илья Егорович Винокуровка анаммыт конференциялар матырыйаалларынан монография тахсыбытын, элбэх докумуон хараллан сытарын, салгыы үлэ барарын эттэ.

Пантелеймон Петров Нам улууһа Дьокуускай куорат бастакы түөрэҕэ түспүт сирэ буолара наука өттүнэн дакаастаммытын, салгыы ону тутуһуу уонна үйэтитии үлэтэ наадатын эттэ. Дьокуускай куорат төрүттэммитэ 400 сылын бэлиэтиир Дойду Президенэ Владимир Путин дьаһала тахсыбытын кэпсээтэ. Билигин бу бэлиэ түгэни хайдах бэлиэтиир туһунан кэпсэтиилэр баралларын билиһиннэрдэ. Инникитин Дьокуускай куорат бастакы төрүттэммит сиригэр туризм сайдыытыгар кластер тэриллиитигэр бэйэтин санаатын тиэртэ. Урукку сылларга Бекетов туруорбут бастакы остуруогар институт ыыппыт экспедициятын булумньуларын билиһиннэрдэ. Дьокуускай куорат төрүттэммитэ 400 сылыгар бастакы остуруок тутуллубут сиригэр Мымах кинээскэ өйдөбүнньүк туруорары туруоруста.

СР наукаларын академиятын чинчийэр инженерэ Иннокентий Павлов кэнники сылларга улуустар историяларын үөрэтии күүскэ ыытылларын тоһоҕолоон эттэ. Онуоха нэһилиэктэр баһылыктара дьоннорун-сэргэлэрин түмэн учуонайдары кытта бииргэ үлэлиэхтээхтэригэр болҕомтону тарта.

«Эҥсиэли» хочотун культурнай кодун оҥорор бөлөх чилиэнэ Ольга Готовцева бара турар үлэни сиһилии билиһиннэрдэ.

Гаврил Местников Дьокуускай куорат төрүттэммитэ 400 сылын бэлиэтиир тэрээһиннэргэ Нам улууһа хайдах кыттыһан инники сайдыыбыт түстэнэригэр санаатын үллэһиннэ.

Түмүккэ улуус баһылыга Юрий Слепцов бүгүн үчүгэй кэпсэтии тахсыбытын бэлиэтээтэ, киирбит этиилэри Дьокуускай куорат төрүттэммитэ 400 сылын бэлиэтиир тэрээһиннэр былааннарыгар киллэриигэ үлэ барыаҕын, от ыйыгар научнай-практическай конференция ыытылларын эттэ уонна бииргэ үлэлэһэн кэлбит дьоҥҥо махталын тиэртэ.

Наммыт улууһун сайдыытыгар туһуламмыт бары саҕалааһыннарга ситиһиилэри баҕарабыт!

"Нам улууһа" МО пресс-сулууспата
545

Оставить сообщение: